Hier leer je isoleren

Het is goed om van tevoren goed na te denken over de gevolgen van het terugbrengen van het energieverbruik. “Zo is het wellicht beter om, als de financiën het plaatsen van isolatieglas en geïsoleerde voorzetwanden in het gehele huis niet toelaten, steeds per vertrek een combinatie van maatregelen te nemen.”  (Gemeente Rheden).

Algemene gevolgen van een slecht geventileerd huis (Hoe ventileren in bestaande woning?, sd)

Gezondheid	Woning
Ademhalingsproblemen	Vochtproblemen en schimmels
Hoofdpijn en hoesten	Aanwezigheid van verontreinigede stoffen
Allergieën	Beschadigd pleisterwerk, loskomende behang en houtrot
Benauwdheid	Ongedierte

Vocht:

“Wanneer er meer waterdamp is dan de lucht kan bevatten dan zal er condensatie plaatsvinden. Een gedeelte van het water gaat over dan dampvorm (gas) naar vloeistof (water). Dit kan gebeuren als je lucht afkoelt of als je vocht aan de lucht toevoegt.” (ir.A.C. van der Linden, 2021). Bij het koken van water, voeg je bijvoorbeeld waterdamp aan de lucht toe en kan op een gegeven moment condensatie ontstaan.

“Uit onderzoek blijkt dat voor mensen de temperatuur de belangrijkste factor is bij de comfortbeleving. Voor gebouwen is juist de relatieve luchtvochtigheid het meest van belang. Een te lage relatieve luchtvochtigheid leidt tot uitdroging, een te hoge tot schimmel en houtrot.”  (Gemeente Rheden).

In Nederland hebben we een aantal terugkomende vochtproblemen in de woningen (vochtprobleem , sd):

• Optrekkend vocht
• Vocht doorslag
• Condensatie vocht

Optrekkend vocht

“Optrekkend vocht ontstaat meestal in oudere woningen, voornamelijk huizen die voor 1980 zijn gebouwd. Deze woningen hebben vaak geen waterkering, waardoor vocht vanuit de grond omhoog in de muren trekt. U kunt dit herkennen aan vochtplekken onderaan de muren.”  (vochtprobleem , sd).

Dit kan je zien aan vochtplekken die tot een hoogte van +- 1,5meter boven de grond zitten. Dit kan leiden tot behang, stukwerk en verf wat los gaat hangen. “Een ander gevolg van optrekkend vocht is een verhoogde luchtvochtigheid in huis, wat vaak gepaard gaat met een muffe geur. Deze omstandigheden kunnen gezondheidsklachten veroorzaken, zoals verkoudheid en hoofdpijn. Daarnaast kan optrekkend vocht structurele schade aan uw woning veroorzaken.”  (vochtprobleem , sd). Voor het verhelpen van optrekkend vocht kunt u een specialist raadplegen.

Vocht doorslag

“Doorslaand vocht komt ook veel voor in Nederland, vooral tijdens regenachtige periodes. Wanneer buitenmuren beschadigd of poreus zijn, kan regenwater makkelijk naar binnen dringen. Dit leidt tot vochtplekken op de binnenmuren en kan uiteindelijk schimmelvorming veroorzaken.”  (vochtprobleem , sd).

Wanneer het periodes veel heeft geregend worden wordt dit voornamelijk zichtbaar. Dan worden de muren naderhand niet goed droog. Deze vochtplekken komen vaak in het midden van de muur door middel van schimmel. Er kan door vochtdoorslag een muffe geur in de woning hangen. “Om doorslaand vocht te verhelpen, zijn er verschillende methodes, zoals het impregneren van de muur, schilderen met vochtwerende verf of het laten plaatsen van muurelementen.”  (vochtprobleem , sd). Wel is dan belangrijk dat de gevel in goede staat is voordat deze methode wordt toegepast.

Condensatievocht

“Het derde veelvoorkomende probleem is condensatievocht. Slechte ventilatie in huis kan leiden tot ophoping van vocht. Dit herkent u aan schimmelplekken tegen het plafond of een te hoge luchtvochtigheid in huis.”  (vochtprobleem , sd).

Condensatievocht ontstaat door dagelijkse handelingen. Denk hierbij aan koken, douchen en ademen enz. Door deze dagelijkse handelingen produceren we vocht. Deze vocht moet kunnen ontsnappen. “Condensatievocht heeft vervelende gevolgen. Net als bij andere vochtproblemen kan er schimmelvorming ontstaan op muren, plafonds en kozijnen. Daarnaast kan de muurbedekking beschadigen, wat leidt tot zichtbare schade aan de muur. Een hoge luchtvochtigheid in huis kan ook leiden tot gezondheidsklachten en een muffe geur.”  (vochtprobleem , sd). Ventileren van deze ruimtes kunnen problemen met condensatievocht verminderen.

Schimmel:

Schimmel ontstaat doordat er te veel vocht in een woning aanwezig is. Dit kan komen, doordat er veel vocht in de constructie is gekomen tijdens het bouwen. Denk hier bijvoorbeeld aan dat isolatiemateriaal niet droog is opgeslagen. Wanneer deze isolatie dan nat wordt verwekt blijft de vocht in de constructie door de dampremmende folie. Dit zorgt ervoor dat de isolatie zijn isolerende waarde verliest, maar ook dat er schimmel en houtrot kan ontstaan.  

Ook wordt er tijdens de bouw veel materiaal gebruikt met water. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het stuken van wanden en plafonds. “vaak loopt het water van de ramen als er net gestuukt is. Als op dat moment de luchtdichting van een binnen isolatiesysteem bij een gevel of dak nog niet in orde is, dan zal een deel van het vocht in de isolatie condenseren. Zorg er dus voor dat die rondom luchtdicht aansluit op de omgeving, en dat naden tussen foliebanen onderling ook luchtdicht zijn afgetapt. (Permanent) ventileren helpt natuurlijk om vocht af te voeren, maar niet als het buiten koud is in de winter en de lucht binnen niet wordt opgewarmd. Koude lucht kan namelijk slecht vocht opnemen en is daarom snel verzadigd. Eventueel kan een bouwdroger worden gebruikt om te voorkomen dat het isolatiemateriaal bloot staat aan grote hoeveelheden bouwvocht.”  (Gemeente Rheden).

“Om schimmel en houtrot te voorkomen, is het beter ervoor te zorgen dat de isolatiewaarde van de verschillende delen van de buitenschil met elkaar in balans is.”  (Gemeente Rheden).

“Vocht, schimmels en ophoping van CO2 kunnen leiden tot gezondheidsklachten, zoals hoofdpijn, allergieën en luchtwegproblemen. Daarom is het cruciaal om aandacht te besteden aan de ventilatie van uw huis.” (Ventileren van een oud huis: essentiële tips voor een gezond binnenklimaat, 2024).

Tocht:

Wanneer er gekeken wordt naar tocht in een bestaande woning, wordt er gekeken naar de ramen en deuren in een gevel. Dit zijn de grootste warmtelekken in een gevel. De warmte ontsnapt hier door de naden, kieren en door het glas, maar ook de brievenbus in de deur. De koude lucht komt via deze plekken de woning in.

“Door het gebruik van de bestaande luiken en/of gordijnen kan veel warmteverlies en tocht worden voorkomen. Uit onderzoek blijkt dat dikke (bijvoorbeeld gevoerde velours-) gordijnen voor een afname van ongeveer 40% van het warmteverlies door een venster kunnen zorgen.”  (Gemeente Rheden).

“Voorkomen zou moeten worden dat de gordijnen voor de radiatoren hangen. Daardoor verwarmt de radiator vooral de luchtlaag tussen het gordijn en het raam en niet de kamer. Een oplossing is de gordijnen in te korten. Het ’s avonds sluiten van bestaande raamluiken is een echte quick-win. Meestal hangen luiken tegenwoordig ongebruikt aan de gevel – als een soort decoratie – maar als ze worden gesloten kan het warmteverlies tot wel 60% dalen! Daarbij gaat het overigens om luiken zonder louvres/ jaloezieën. Ook het sluiten van Louvreluiken loont, maar veel minder.”  (Gemeente Rheden)

Vergeet ook de schoorstenen niet. Via het rookkanaal kan veel warme lucht ontsnappen naar buiten. “Het warmteverlies via de schoorsteen kan worden voorkomen door een klep, het afsluiten van het rookkanaal of door een schoorsteenballon met de juiste maat. Wanneer het rookkanaal weer gebruikt moet worden is zo’n ballon vrij eenvoudig te verwijderen, en eventueel kan de ballon ook ’s zomers verwijderd worden om opwarming van het binnenklimaat tegen te gaan.”  (Gemeente Rheden)

Het is belangrijk om het tochten tegen te gaan. Dit zorgt voor een beter comfort in de woning, maar vergeet dan niet te kijken naar de ventilatie in de woning. Door het tochten tegen te gaan veranderd de vochthuishouding in de woning.

Ventileren :

Wanneer het energieverbruik wordt teruggebracht door te (na)isoleren, is het belangrijk om goed te kijken naar de ventilatie in de woning. Om te zorgen dat het vocht de woning verlaat moet er geventileerd worden.

Wanneer mensen kiezen om het energieverbruik terug te brengen, word meestal eerst gekeken naar het vervangen van het glas en dichten van naden en kieren.  “Kierdichting kan in dat geval leiden tot een veranderde vochthuishouding in huis doordat in de winter de natuurlijke aanvoer van droge buitenlucht verminderd wordt.”  (Gemeente Rheden).

“Tegelijkertijd is er, als er isolatieglas geplaatst is, ook niet meer het signaal van condens op het enkele glas dat zegt dat het tijd is om een raampje open te zetten. Door het gebrek aan ventilatie kan er condensatie op andere plaatsen ontstaan, bijvoorbeeld op een ongeïsoleerde gevel achter een kast. Deze kast fungeert dan als een soort isolatie waardoor de temperatuur erachter daalt, terwijl vochtige binnenlucht achterlangs de kast stroomt en hier zorgt voor een relatieve luchtvochtigheid waarbij schimmels kunnen gaan groeien.”  (Gemeente Rheden).

Ventilatiesystemen

Wanneer er gekeken wordt naar de ventilatiesystemen voldoet het openzetten van een raam af en toe niet. Dit komt dat die niet structureel wordt gedaan door mensen. De regelgeving geeft aan dat er 7 dm³/s verse lucht moet binnenkomen in een ruimte. In vochtige ruimtes is dit 14 dm³/s. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een toilet of badkamer. Hier moet ook een mechanische ventilatie aan te pas komen.

Ventilatiesystemen zijn:

• Natuurlijke lucht toe- en afvoer via bijvoorbeeld roosters in de ramen.
• Mechanische lucht aanvoer met hierdoor overdruk. Dit gaat natuurlijk weg, namelijk via ramen, deuren, naden en kieren.
• Natuurlijke lucht toevoer met een mechanische afvoer.
• Mechanische lucht toe- en afvoer.

Laat voor het plaatsen van een ventilatiesysteem je goed informeren door een specialist, over welke ventilatiesysteem voor de bestaande woning geschikt is.