2. Hellend dak (na-)isoleren (1946-1990)

Afbeelding 1. Gordingenkap
Afbeelding 2. Sporen
Afbeelding 3. Scharnierkap

Welke materialen toepasbaar zijn is sterk afhankelijk van de dakvorm. Hierbij is rekening gehouden met de uitvoerbaarheid en eigenschappen van het materiaal. Er is daarom onderscheid gemaakt in:

  • Platte daken;
  • En hellende daken.

In het voorgaande hoofdstuk kan worden geconcludeerd dat bestaande dakconstructies over het algemeen van hout zijn gemaakt. Bij platte daken is het vrij simpel en spreken we van een houten balklaag, die overspand van de ene dragende muur naar de andere.

Bij hellende daken zijn er diverse constructies mogelijk:

  • Gordingenkap (afbeelding 1)
  • Sporenkap (afbeelding 2)
  • Scharnierkap, toegepast vanaf jaren 60/70 (afbeelding 3)

“Dakisolatie is eigenlijk niet meer weg te denken uit een woning. Warmte stijgt immers op en daarmee is een goede isolatieschil aan de bovenkant van je woning de meest efficiënte manier om de warmte in je huis je houden. Bovendien neemt het comfort in de ruimtes direct onder het dak enorm toe!” (Dak Isoleren, sd)

Daarbij wordt er bij het isoleren van daken gesproken over 3 verschillende manieren van het isoleren:

  • Koud dak (isoleren aan binnenzijde)
  • Warm dak (isoleren aan buitenzijde)
  • Omgekeerd dak (isoleren aan buitenzijde)

“Een ‘koud-’ of ‘warm dak’ heeft te maken met de locatie van de isolatie ten opzichte van het dakbeschot; een ‘omgekeerd dak’ heeft te maken met de locatie van de isolatie ten opzichte van de dakbedekking (bijvoorbeeld dakpannen). (Vree, sd) Deze principes worden later verder toegelicht.

Voor je een strategie kan bepalen is het goed om in kaart te brengen wat de bestaande situatie van de woning is. Het bouwjaar kan veel zeggen over de staat van de woning, maar geeft geen garanties. “Controleer eerst zorgvuldig of je bestaande houten dakbeschot in goede staat is.” (Dak Isoleren, sd) en of de woning door de jaren heen al na-geïsoleerd is. Als het gaat om het dak kun je de volgende zaken bekijken om te weten of je dak al eens na-geïsoleerd is:

Dakbeschot:

Voor je aan het isoleren van het dak begint is het goed om te weten wat de staat van het dak is. Is er een dakbeschot aanwezig en wat is de staat hiervan. Over het algemeen is een dakbeschot van hout of asbesthoudende platen. Wanneer je deze asbestplaten laat liggen heeft dit vaak geen consequenties. Ga je ze vervangen of de kap aanpassen dan zal de gemeente bij een vergunning vragen om een asbestinventarisatierapportage en zal de sanering van deze platen extra kosten met zich meebrengen.

In woningen, boerderijen of schuren kan er i.p.v. het houtendakbeschot kippengaas met daarover bitumen aanwezig zijn. Wanneer dit het geval is kan de kap niet (na)geïsoleerd worden. Deze laag kippengaas met bitumen moet verwijderd worden zodat je geen condensatieproblemen krijgt.

Afschot:

Dit zorgt voor de afwatering op je dak. Is er in de huidige situatie voldoende afschot, dan blijft er over het algemeen weinig tot geen water op je dak staan. Afschot kan worden verwerkt door de houten balklaag iets af te laten lopen of door afschotisolatie te plaatsen aan de bovenkant van het dak. Wat er in de bestaande situatie is toegepast is lastig om met het blote oog terug te zien. Laat je daarom goed adviseren.

Dakbedekking:

Het kan zijn dat de dakbedekking door de jaren heen niet meer voldoet. In dit geval kun je ervoor kiezen om deze te vervangen, dan is ook het realiseren van een ‘warm dak’ constructie een goede keus. Wanneer deze nog wel voldoet kan je een ‘koud dak’ of een ‘omgekeerd dak’ toepassen over bestaande dakbedekking.

Na-geïsoleerd aan binnenzijde:

Dit kun je controleren door een stukje plafond open te maken. Kom je niks tegen dan is je dak niet geïsoleerd. Het kan ook zijn dat er dekens isolatie op het regelwerk van het plafond zijn gelegd. Deze liggen dan los op het plafond. Als laatste is het mogelijk dat er dekens tussen de balklagen is gestopt deze zullen over het algemeen wat steviger liggen als wanneer het op het plafond is gelegd. De dikte kun je controleren door er iets in te steken naast te balklaag.

Na-geïsoleerd aan buitenzijde:

Of een dak is na geïsoleerd aan de buitenzijde kun je vaak zien aan de dikte van de dakrand/boeiborden. Deze zijn in bestaande situatie vaak een stuk slanker dan wanneer ze zijn na geïsoleerd.

VoordeelNadeel
Makkelijker dan vanaf buitenzijde en mogelijk zelf uit te voeren.Isolatiewaarde mogelijk lager, afhankelijk van dikte balklaag en gekozen materiaal
Dakbedekking & –afwerking kan behouden blijvenBij isolatie aan de binnenzijde is meer kans op vochtproblemen, dampdichte folie toepassen van groot belang
Geen invloed op zonnepanelenPlafondafwerking moet vervangen worden, indien aanwezig. Denk hierbij aan bijv. schilderwerk, aftimmerwerk van daklichten
Geen invloed op uitstaling buitenzijdeMogelijk voorzieningen treffen zwakke ventilatie
Geen invloed van weersomstandighedenDauwpunt berekening is noodzakelijk voor zekerheid over vocht in constructie
Geen vergunning nodigElektra moet tijdelijk losgehaald worden
Daklichten blijven onaangetastDakconstructie kan wegvallen in isolatielaag waardoor de authentieke uitstraling verloren gaat.
VoordeelNadeel
Geen ingrijpende werkzaamheden aan binnenzijdeDakbedekking, tengels en panlatten moeten verwijderd worden
Geen ruimteverlies aan binnenzijdeDuurder in aanschaf en uitvoering
Mogelijke authentieke uitstraling van houten constructie blijft behouden aan de binnenzijdeFlora & Fauna onderzoek kan worden verplicht
Minder kans op koudebruggenDakgoten en overstek moeten mogelijk aangepast worden
Eventueel aanwezige dakkapel moet mogelijk aangepast worden
Weestomstandigheden kunnen invloed hebben op de uitvoering/werkzaamheden
Vergunning kan noodzakelijk zijn
VoordeelNadeel
Zelfdragend systeemDakbeschot moet ook worden verwijderd
Plaatsen van platen kan snel worden gerealiseerdDuurder in aanschaf en uitvoering
Kan worden geleverd met aan de buitenkant tengelsAdvies in selectie van juiste platen noodzakelijk. Dakplaten zijn maatwerk
Minste kans op koudebruggenDakgoten en overstek moeten mogelijk aangepast worden
Geen ruimteverlies aan binnenzijdePlaten moet op het dak worden gelegd vaak met een kraan i.v.m. de hoogte (duurder)
Een vaste steiger om de woning is nodig voor montage
Weestomstandigheden kunnen invloed hebben op de uitvoering/werkzaamheden
Vergunning kan noodzakelijk zijn
Flora & Fauna onderzoek kan worden verplicht

1 . Koud dak:

(Afhankelijk van beschikbare ruimte om na te isoleren en gekozen materiaal, ca. €30 m2 aangehouden).

  • Incl. slopen bestaand plafond en realiseren nieuw plafond €90 m2
    • Rachelwerk
    • Gipsplaat
    • Excl. Afwerking plafond (stucwerk)

2. Warm dak (renoveren):

  • Incl. PIR-isolatie dakplaten 140 mm dik (voor Rc 6,3) waarop te realiseren nieuwe panlatten en standaard dakpannen.
  • Excl. Goten en omtimmeringen aanpassen. Te afhankelijk van kapvorm en type woning.

3. Warm dak (vervangen):

  • Incl. Slopen bestaande dakbeschot, zelfdragende prefab dakplaten (min. Rc 6,3) waarop te realiseren nieuwe panlatten en standaard dakpannen.
  • Excl. Goten en omtimmeringen aanpassen. Te afhankelijk van kapvorm en type woning.

Overweeg je ook een groen dak?

Een groen dak is eigenlijk een ‘omgekeerd dak’ enkel kun je dit niet zien als een zelfstandig isolerend element.

Veelgestelde vragen

Wanneer word er gesproken of R-waarde en wanneer over R-waarde?

Kan ik asbest tegenkomen in mijn bestaande woning?

Heb ik een vergunning nodig?

Welke subsidies zijn voor mij van toepassing?